Heroriëntatie op veiligheid evenementen nodig in 2021

Het jaarcongres evenementenveiligheid van het Event Safety Institute en Sdu op donderdag 19 november draaide vrijwel volledig om corona. De pandemie en de maatschappelijke restricties die hiermee samengaan maken het organiseren van evenementen vrijwel onmogelijk. Uit het debat met politiechef Frank Paauw, directeur Veiligheidsregio Tijs van Lieshout en Frank Wijnveld van CrowdProfessionals klonk één boodschap het sterkst door: als evenementen weer gaan plaatsvinden, zal dit onder een andere benadering van veiligheid en gezondheid plaatsvinden dan voorheen.

Het jaarcongres evenementenveiligheid van het Event Safety Institute en Sdu op donderdag 19 november draaide dit jaar vrijwel volledig om corona. Uit het debat met politiechef Frank Paauw, directeur Veiligheidsregio Tijs van Lieshout en Frank Wijnveld van CrowdProfessionals klonk één boodschap het sterkst door: het is realistisch te verwachten dat evenementen nog lang niet op het oude niveau kunnen plaatsvinden; als zij weer gaan plaatsvinden, zal dit onder een andere benadering van veiligheid en gezondheid plaatsvinden dan voorheen.

Scenario’s
Het jaarcongres evenementenveiligheid werd geopend door ESI-directeur Syan Schaap. Hij blikte kort terug op de afgelopen coronaperiode en gaf aan dat het verbieden van evenementen een toenemend ongereguleerd samenkomen van groepen mensen tot gevolg hebben. Syan benoemde drie scenario’s voor 2021:
–       GROEN: snelle heropstart van evenementen na een snelle vaccinatiecampagne en heropstart van de samenleving;
–       ORANJE: een gefaseerde heropstart van de samenleving waarbij bepaalde categorieën evenementen eerder kunnen plaatsvinden dan andere;
–       ROOD: een uitgestelde heropstart, doordat de coronapandemie voortduurt, vaccinaties niet op korte termijn voldoende basis geven voor openstelling en er geen overeenstemming komt over voorwaarden waaronder evenementen weer kunnen starten.

Worst case
Directeur Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond Arjen Littooij was aangeschoven als studiogast. Zijn eigen ervaring vanaf de eerste melding van corona in Nederland tot nu was dat steeds weer het worst case-scenario werkelijkheid lijkt te worden. Hij gaf aan dat het daarom ook realistisch is te verwachten dat evenementen nog lange tijd niet plaats kunnen vinden.

Verbinding nodig
Namens de evenementenbranche schoof directeur van de Vereniging Nederlandse Poppodia en Festivals Berend Schans aan de desk bij dagvoorzitter Lieselore van Dijkhuizen. Leden van de VNPF bedenken momenteel allerlei creatieve plannen om toch iets mogelijk te maken. Hij maakt zich zorgen over bedrijven die investeringen doen in programma’s waarvan niet realistisch is te verwachten dat ze te zijner tijd kunnen doorgaan. Hij roept leden die de grenzen opzoeken op om dit niet te doen en niet alleen te handelen naar de letter, maar ook naar de geest van de huidige coronaregels; ze zijn er niet voor niets. Hij gaf aan een grote behoefte te hebben aan verbinding tussen overheid en organisatoren. Als voorbeeld noemde hij bevrijdingsfestival Haarlem, waar de overheid en organisatoren recent gezamenlijk om tafel zijn gegaan om te bekijken wat er in 2021 mogelijk is.

Veiligheid na corona
Het debat hierna was tussen politiechef en portefeuillehouder evenementen Frank Paauw, directeur Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland Tijs van Lieshout en CrowdProfessionals-directeur Frank Wijnveld. Van Lieshout riep op om ook in deze tijd en de tijd die gaat komen, de veiligheidsnormen te bewaken die al voor corona bestonden. Ook Paauw riep op de kwaliteit van de organisatie te bewaken, terwijl er veel uitval is van capaciteit en expertise in de branche. Wijnveld vulde aan dat veiligheidseisen uitvoerbaar moeten blijven. Schiet niet door in het stellen algemene veiligheidseisen die op een deel van de evenementen helemaal niet nodig zijn.

Heroriëntatie
Dit leidde tot een tussenconclusie: er is een heroriëntatie nodig op de veiligheidsaanpak van evenementen. Gezondheid speelt een belangrijkere rol dan voorheen en kan volgens Wijnveld meer worden gepresenteerd als service. Standaard veiligheidsvoorschriften moeten maatwerk worden. Paauw: “Het automatisme moet eruit. Je hoeft niet ziek te zijn om beter te worden”. Van Lieshout onderstreepte het belang van het duiden en doorleven van de risico’s in gezamenlijkheid, door overheid en organisatoren.

Eenduidigheid

Het gesprek ging verder over de rol van de veiligheidsregio. Zowel de studiogasten als de deelnemers van het congres waren het erover eens dat de veiligheidsregio niet de regie op alle evenementen moet krijgen. Wel kan de veiligheidsregio een belangrijke rol pakken in het afstemmen van de aanpak tussen gemeenten en het gebruiken van dezelfde normen op het gebied van veiligheid. Wijnveld gaf aan dat ook tussen veiligheidsregio’s meer eenduidige normen kunnen worden afgesproken: “ontruimen is in Limburg hetzelfde als in Groningen”. 

Plafond
Hierna stond het thema ‘politiecapaciteit’ op de agenda. Politiechef Paauw wees erop dat we mogen verwachten dat de politie komende jaren op een dieptepunt komt van haar capaciteit. Dit verhoudt zich moeilijk tot een mogelijke “uitbraak” van evenementen als de coronapandemie onder controle komt. Een plafond aan politie-inzet kan dan ook in zijn ogen een randvoorwaarde worden voor het toestaan van evenementen, want de politie is en blijft verantwoordelijk voor de veiligheid in de openbare ruimte rondom evenementen. Paauw is tegelijk wel op zoek naar oplossingen waarin organisatoren meer verantwoordelijkheid toebedeeld krijgen, ook in de zone direct buiten hun eigen locatie. Frank Wijnveld benadrukte dat soms op onderbuikgevoel onnodig veel politie wordt ingezet, bijvoorbeeld in ‘dure uren’ tijdens de uitstroom van festivals. Een goede risicoanalyse kan helpen om risico’s meer objectief vast te stellen en op basis daarvan de politie-inzet af te bouwen als dat kan.

Crowd management
Een actueel onderwerp van het gesprek was crowd management. Nu in de hele maatschappij door corona crowd management veel belangrijker is geworden, kan de vraag worden gesteld of crowd management wettelijk verplicht moet worden. De meerderheid van deelnemers en studiogasten wilde niet zover gaan. Wel ziet Wijnveld goed crowd management bij uitstek als onderscheidende factor voor een kwalitatief goed evenement. Ook ziet hij dat door corona een momentum ontstaat om door te ontwikkelen op innovaties en inzet van techniek ten behoeve van crowd management. Waar dit nu vooral gebeurt om de binnenstad te reguleren, kan dit straks ook worden ingezet voor evenementen.

Scenario 2021
De laatste vraag aan de studiogasten en deelnemers was welke van de drie door Syan Schaap genoemde scenario’s het meest realistisch is voor 2021. Van Lieshout hield het op scenario ROOD. Hij zou het liever anders zien maar acht dit het meest reëel. Paauw en Wijnveld hopen op ORANJE. Wijnveld wees erop dat de evenementenbranche goed kan bijdragen aan een snelle uitrol van vaccinaties. Scenario GROEN is wellicht een droom. Paauw: “Als je dat gelooft, geloof je ook in Sinterklaas en de kerstman.”
Het jaarcongres evenementenveiligheid werd dit jaar voor de vijfde maal samen georganiseerd door het Event Safety Institute en uitgeverij Sdu.

Over ESI

Het Event Safety Institute (ESI) is het onafhankelijke expertisecentrum voor veiligheid, crowd management en evenementenbeleid. ESI is partner voor event professionals en overheden. U kunt bij ESI terecht voor onderzoek, advies en trainingen. ESI baseert haar dienstverlening op bewezen inzichten en praktische kennis. Meer informatie is te vinden op www.eventsafetyinstitute.nl.