Het Nederlands Film Festival en Cinekid willen na twee vervelende coronajaren alles uit de kast halen om publiek en professionals de urgentie van en het plezier in festivals opnieuw te laten ervaren. De motto’s van het Nederlands Film Festival Kom in contact met elkaar op NFF en Alles komt samen op het NFF stralen dit uit. Voor Cinekid geldt Beleef, bekijk, speel en verwonder je op Cinekid.
Hoewel beide festivals de afgelopen twee edities hun best hebben gedaan om het kijken van films via internet door interviews met makers of crewleden en acteurs aantrekkelijk te maken, online conferenties en discussiefora hebben georganiseerd met de inbreng van publiek via internet, was het festivalgevoel daarbij nooit echt aanwezig. De impact van een gezamenlijke ervaring met gelijkgezinden in de zaal is directer en meer intens.
De mogelijkheid en vaak ook de noodzaak als professional om je netwerk uit te breiden, nieuwe partners te vinden en gemakkelijk op de hoogte te geraken van wat er in de filmindustrie speelt, zijn veel minder vanzelfsprekend en diepgaand wanneer je conferenties, workshops en presentaties via internet volgt.
Onderhandelingen over filmplannen, discussies over de opzet en uitwerking met coproductiepartners en financiers zijn via internet minder spontaan omdat men niet echt met elkaar geconfronteerd wordt.
Positieve kanten van corona
Natuurlijk zijn er ook positieve ervaringen gedaan tijdens de twee afgelopen edities. Zo konden veel meer personen bijeenkomsten volgen. Er waren personen geaccrediteerd die normaal geen financiële middelen en tijd hadden om zelf aanwezig te zijn maar wel nieuwsgierig waren hoe bepaalde onderwerpen in Nederland werden aangepakt en informatie kregen hoe de Nederlandse audiovisuele industrie was georganiseerd. Het feit dat sommige deskundigen eerder bereid waren om vanuit de eigen omgeving mee te werken aan bijeenkomsten en advies wilden geven of commentaar leveren via internet omdat men minder tijd kwijt was, het minder kostbaar was en men bovendien bijdroeg tot meer duurzaamheid, was een verrijking. Het feit dat publiek gemakkelijk online Nederlandse films kon bekijken via VoD, is ook een ervaring die in de huidige edities wordt meegenomen. Uitgangspunt blijft echter dat een festival alleen leeft wanneer professionals en publiek live op locatie, tijdens officiële en informele bijeenkomsten aanwezig zijn. Het volgen van discussies en presentaties via internet is slechts een noodoplossing of een extra service.
In het onderstaande geef ik vooral een voorbeschouwing van het programma voor de professionals van beide festivals. Hoe belangrijk marketing en promotie door de festivals worden geacht om zo veel mogelijk Nederlanders aan te sporen hieraan deel te nemen blijkt uit het feit dat men voor het Nederlands Film Festival al vanaf half augustus kaarten kon reserveren voor 19 films en evenementen en dat Cinekid de eerste premières en programmaonderdelen al vast in de zomer op internet via de nieuwsbrief aankondigde.
Nederlands Film Festival
Het Nederlands Film Festival zal ruim 80 premières tijdens het festival van 21 tot 30 september programmeren. De openingfilm Zee van tijd van Theu Boermans is het dramatische verhaal rond de impact die de ongelukkige dood van een kind heeft op het leven van de ouders. In de slotfilm Bo van Jos van Ginkel staat een jong liefdespaar centraal die tijdens een reis door Georgië nader tot elkaar komt. Bijzonder is ook de lange documentaire Master of Light van de debuterende Rosa Ruth Boesten die een zwarte kunstenaar portretteert die in de witte kunstwereld een plaats heeft veroverd door zijn kunst, maar daarnaast probeert ook van betekenis te zijn voor zijn familie, die hij net als Rembrandt schildert. De film heeft al verschillende buitenlandse prijzen gewonnen in San Francisco en Atlanta en heeft op het festival zijn Nederlandse première.
Er zijn 93 projecten uitgenodigd om mee te dingen naar een Gouden Kalf in de verschillende categorieën: 14 televisiedrama’s, 15 korte films, 15 korte documentaires, 24 lange documentaires, 18 speelfilms en 7 digitale projecten. Er zijn 23 Gouden Kalveren te winnen waarvan er twee categorieën via het Academy systeem door de professionals worden toegekend. De rest van de Gouden Kalveren minus één worden via jury’s toegekend. Het laatste Gouden Kalf wordt door het publiek gekozen.
De premières van veel films zijn over het hele land in bioscopen te zien. Daarnaast worden films ook via VoD aangeboden. Exclusieve voorpremières zijn er van televisiedrama’s en BNN/VARA vertoont er het beste van het afgelopen jaar. De Volkskrant komt terug met haar filmdag op zondag 25 september.
Programmaonderdelen
Twee programmaonderdelen, het Masterprogramma en het Forum van de Regisseurs, zijn én voor publiek én voor professionals bedoeld. Drie Masters zijn uitgenodigd om in een avondvullend programma hun werk, hun aanpak, hun ideeën over kunst en cultuur met het publiek en met door hen uitgenodigde gasten te bespreken. De invulling staat geheel onder hun verantwoordelijkheid. Het festival heeft gekozen voor vier personen die allen op heel diverse en eigenzinnige manier in de audiovisuele wereld werkzaam zijn en hier verschillende posities hebben.
Zo zijn Lonneke Gordijn en Ralph Nauta twee multidisciplinaire kunstenaars en oprichters van Drift met 64 medewerkers bezig om via ervaringsgerichte sculpturen, AV installaties en performances hun ideeën vorm te geven. Zij zullen met hun gesprekspartners zich vooral richten op de vraag welke maatschappelijke impact kunst heeft.
Jacqueline Blom is acteur, maker en activiste en speelde in Loenatik en Oud Geld een belangrijke rol. Comedy, de positie en representatie van de vrouw in het vak zullen door haar en haar gasten worden besproken. Achmed Akkabi is acteur, scenarist en producent werd bekend met Mocro Maffia. Hij stelt zich vooral de vraag waarom Nederland qua audiovisuele cultuur zo ver achter lijkt te liggen dan die in de ons omringende landen. Hij heeft voor de komende jaren een exclusief contract getekend bij Amazon Prime om scenario’s te ontwikkelen. De Masters zullen op 22 (Drift), 25 (Blom) en 27 (Akkabi) september in het Louis Hartlooper complex optreden. In hetzelfde complex zal ook het Forum van de Regisseurs plaatsvinden. Hier zijn ook dit jaar bijzondere, grensverleggende Nederlandse auteursfilms te zien. De vertoning zal worden gevolgd of ingeleid door een gesprek met de makers en de curatoren. De 15 films waaronder 7 korte films zijn door de curatoren Hugo Emmerzael en Beri Shalmaski uitgekozen. Hieronder zijn drie documentaires te zien die al internationaal waren uitgenodigd en/of prijzen ontvingen: Housewitz van Oeke Hoogendijk, Three Minutes A Lengthening van Bianca Stigter en Four Journeys van Louis HotHotHot. De voorstellingen zijn van 21 tot 27 september gepland. Op de laatste dag zal ook de prijsuitreiking plaatsvinden.
Meer dan in de afgelopen jaren ligt dit jaar een zwaartepunt om nieuwe filmmakers hulp te bieden bij en te introduceren in de Nederlandse filmindustrie. De nieuwe aanpak van de Talentdag resulteert in het opzetten van de Talentplein in de Stadsschouwburg op 26 september. Hier zullen netwerkorganisaties, instellingen en fondsen aanwezig zijn voor advies en informatie. Onder anderen zijn dit het Nederlands Filmfonds, Film Forward, Screen TalentNL, Cobofonds, Documentaire Kickstarter, Vers, Scriptbank, Scenariovakschool, de Klik, de Ontmoeting, Voor de Kunst en 3Lab. Alle fasen van het maakproces kunnen hier met deskundigen worden besproken. Het eerste contact zou kunnen leiden tot een advies hoe de filmmaker het beste kan instappen, wat de kansen zijn voor een project en waar hij hulp en advies kan vinden of welke samenwerking hij met anderen kan zoeken. Nieuw zijn twee Prof Talk Light met een pitchprogramma waarin wordt uitgelegd hoe je een succesvolle pitch in elkaar steekt in samenwerking met NAPA en Vers en het programma Missie van de Nieuwe Maker waarin het maakproces onder de loep wordt genomen in samenwerking met COBO en Movies that Matter. Het onderdeel Script&Score dat samen met Buma Music in Motion wordt aangeboden zal de nauwe verbinding tussen muziekscore en script benadrukken en zal componisten en filmmakers samenbrengen.
Talentdag
Zoals in vorige edities van de Talentdag zijn er ook weer de Talent Speed dates en de Feedback sessies. De dag wordt afgesloten met de uitreiking van de studentencompetitieprijs, de Debuutcompetitieprijs, de Filmfonds Wildcards in de verschillende categorieën film en de EY Talentprijs. De laatste prijs wordt voor het eerst uitgereikt door de nieuwe sponsor Ey, een accountants en adviesorganisatie, die voor drie jaar als sponsor zal optreden met een financiële bijdrage en zijn kennis en netwerk zal inzetten. In totaal zijn 17 fictiefilms, 8 documentaires en 6 animatiefilms voor de competitie uitgenodigd. Ook andere nieuwe makers krijgen een kans om hun project op het festival te vertonen. Jonge migranten tussen 10 en 18 jaar konden een eigen project realiseren tijdens het project Ithaka Film van Common Frames waaran meer dan 750 jongeren onder begeleiding van filmprofessionals hun eigen verhaal over vrijheid konden vertellen. Samenwerken met anderen, het leren van Nederlands, bekend raken met andere culturen en de eigen cultuur uitdragen waren daarbij punten van aandacht. Op 28 september worden de resultaten gepresenteerd.
Holland FilmMeeting
De Holland FilmMeeting zal voor een gedeelte online zijn omdat een aantal makers niet in staat zijn om naar Utrecht te komen en omdat men deskundigen heeft uitgenodigd die hun commentaar liever via internet wensten te geven. De presentaties en bijeenkomsten zijn voor een deel slechts toegankelijk voor betrokken makers en uitgenodigde deskundigen tijdens de training sessies en voor een deel plenair en openbaar. Zij vinden van 25 tot 27 september plaats. Voor BoostNL zijn 8 projecten gekozen waarvan er 4 worden gerealiseerd door Nederlandse makers. Dit programmaonderdeel loopt 5 maanden tot Film International in Rotterdam waarbij verschillende deskundigen bij de voortgang van het project worden betrokken. Stories & Beyond telt 9 projecten met 6 makers uit het Caribisch gebied (Curaçao, Suriname, Aruba, en St Martin). New Dutch presenteert 7 projecten waarbij opvalt dat vele producenten nieuwe makers zijn. 14 projecten hebben een vrouw als regisseur, 14 projecten zijn fictiefilms, 7 projecten zijn documentaires, 1 project is een animatie en 2 zijn digitale projecten.
De Conferentie van de Nederlandse filmindustrie zal op 23 september plaatsvinden in drie zalen in de Stadsschouwburg van 9.30 tot 17.00 uur. Op deze jaarlijkse conferentie zal het afgelopen jaar onder de loep worden genomen. Dit gebeurt via panels, discussies en presentaties waarbij diverse onderwerpen aan bod komen. Zo zijn er case studies over productiedesign van de jaren ’80 in recente Nederlandse producties zoals bijvoorbeeld in de openingsfilm Zee van tijd. Er wordt een presentatie gegeven over gebruik en (her)gebruik van archiefmateriaal. Er wordt verslag gedaan over onderzoek naar diversiteit en inclusiviteit bij verschillende producties en/of instellingen. De klimaatverandering, het streven naar duurzaamheid en de politieke en economische crisis en wat dit alles voor de toekomst betekent komen aan bod. Begin september zal het programma geheel ingevuld zijn. Na afloop zijn er Professional Drinks met tijd om te netwerken.
Cinekid
Het grootste film en media festival voor kinderen ter wereld wordt van 15 tot 30 oktober in de herfstvakantie gehouden met als hoofdlocatie Pathé Amsterdam Noord en is nog in ruim 30 andere locaties over heel Nederland mee te beleven. Ieder theater kan naast een basisprogramma eigen activiteiten toevoegen onder auspiciën van het festival in Amsterdam. Voor het eerst is Cinekid ook op Curaçao in Teatro Luna Blou in Willemstad aanwezig. Naast filmvoorstellingen is ook dit jaar weer het MediaLab een belangrijk onderdeel van het festival in Amsterdam. De buitenactiviteiten zullen dit jaar grootser worden aangepakt omdat verleden jaar rond het complex in Noord nog bouwactiviteiten plaatsvonden. Virtual Reality projecten, games, interactieve installaties, animaties zelf creëren met nieuwe non lineaire vertelvormen en het volgen van workshops zijn als altijd onderdeel van het MediaLab. De openingsfilm van Cinekid is Sander Burgers Totem over het dramatische verhaal rond de elfjarige Anna, dochter van een uitgeprocedeerde Senegalese asielzoeker, nadat haar familie is gearresteerd. Een urgent maatschappelijk probleem maar ook bijzonder in de fantasievolle manier waarop het verhaal in beeld wordt gebracht. Ook bij Cinekid zullen prijzen worden uitgereikt voor de beste films, televisieprogramma’s en digitale mediaprojecten.
CfP
Het CfP (Cinekid for Professionals) programma zal van 18 tot 21 oktober in Pathé Noord plaatsvinden. Het onderdeel Producers Link dat dit jaar voor de tweede keer wordt gehouden is een samenwerking tussen de Poolse Kids Kino Industry en Cinekid. Beginnende producenten zullen hier worden begeleid om op topniveau kinder- en jeugdprojecten te realiseren met advies en hulp van deskundigen waarbij ook coproducties een optie zijn. Kids Kino Industry is de startpunt in september waarbij tot Cinekid verder aan de projecten zal worden gewerkt. De activiteiten worden pas na Cinekid afgesloten. Dit jaar zijn er 25 producenten door 15 verschillende instituten uit diverse landen geselecteerd onder wie 4 Nederlanders. De Junior Coproduction Market waarop projecten worden gepresenteerd die een coproductiepartner en/of financiering zoeken zal dit jaar 20 projecten uit 15 landen de kans geven om de aanwezige spelers uit de wereld van film en televisie en collega producenten te interesseren voor hun project. 4 projecten hebben een Nederlandse inbreng waarvan 3 een Nederlandse regisseur hebben. Voor het ScriptLab dat van Cinekid tot de Berlinale in februari loopt heeft Cinekid in Athens International Children’s Film Festival een nieuwe partner gevonden. Hierdoor zijn projecten uit landen die eerder niet zijn uitgenodigd nu meegenomen. Het is volgens Cinekid belangrijk dat zo veel mogelijk wereldwijd gezocht wordt naar urgente en actuele verhalen voor jong publiek. Daarbij wordt er op gelet dat zowel bekende makers als nieuw talent een kans krijgen. Er zijn 19 schrijvers uit 11 landen uitgenodigd met 14 fictieprojecten, 3 series en 2 animaties. Het ZAPP DocLab, de voortzetting van KIDS&Docs, is de nationale workshop voor Nederlandse documentaires voor kinderen of voor een webserie of podcast. Tot IDFA zullen de 6 uitgenodigde makers met diverse deskundigen één op één maar ook gezamenlijk aan hun projecten werken. Bij de Screening Club kunnen de nieuwe kinder- en jeugdfilms online worden bekeken. Het gaat meestal om rond de 450 projecten. De industrieconferentie waarin producenten, regisseurs maar ook eindredacteuren van televisiekanalen, deskundige onderzoekers, directeuren van avmedia instellingen worden uitgenodigd zal dit jaar op 19 oktober plaatsvinden. Zoals altijd zullen de eigen aanpak, ideeën achter een bedrijf, de missie van de regisseur, zijn trucs en strategie de hoofdmoot van de presentaties vormen. De dialoog met de professionals in de zaal is daarbij onvervangbaar zo bleek verleden jaar waar een groepje van nog niet eens 10 mensen de conferentie live volgde, maar de dialoog tussen de internet kijkers en de presentatoren niet of nauwelijks tot stand kwam. Dit jaar is de conferentie alleen live met mogelijk een registratie later op internet. De precieze invulling van het programma zal eind september gereed zijn.
Op papier zijn beide festivals spannend en uitdagend. Het is te hopen dat publiek en professionals de festivals in grote getallen bezoeken en voldoende inspiratie krijgen en plezier beleven.
Tekst: Dorothee Verdaasdonk
