Rotterdam Verlicht! verbindt ondernemers en bewoners

Op donderdag 3 december is Rotterdam Verlicht! van start gegaan, een nieuw initiatief van de Gemeente Rotterdam. In samenwerking met creatief producent Mothership, haar partners stichting Rotterdam Festivals! en Rotterdam Partners en het facilitaire bedrijf CHAIN zet de gemeente zich in om in deze tijden van COVID de stad Rotterdam letterlijk en figuurlijk te verlichten. Met de verlichting van tientallen pleinen en gebouwen hoopt de stad lichtpuntjes te bieden voor bewoners van Rotterdam en passanten en tevens de horeca en retail een hart onder de riem te steken.  

Jeroen Everaert, creatief directeur van Conceptbureau Mothership, en Paul Chamalaun, Commercieel Manager van het facilitaire bedrijf voor de Nederlandse broadcast- en evenementenindustrie CHAIN, zitten volop in de opbouw van Rotterdam Verlicht! als ze in de week voor de start ergens een gaatje vinden om wat meer te vertellen over het project. Jeroen begint: “Twee maanden geleden, rond half september, kwam vanuit de Gemeente Rotterdam de vraag of wij van Mothership wilden meedenken over een project om ‘iets te doen voor de stad, de retail en de horeca met licht in deze tijden van COVID’.”

Een eerdere samenwerking tussen Mothership en de gemeente in het kader van COVID staat daaraan ten grondslag. “In mei van dit jaar hebben we op Bevrijdingsdag in samenwerking met Studio Drift het project Franchise Freedom uitgevoerd. Met een drones Art Performance hebben we een groot rood kloppend hart in de lucht gemaakt om zorgmedewerkers een hart onder de riem te steken. Dat is heel goed ontvangen. De gemeente Rotterdam heeft ons nu gevraagd om een aantal pleinen op een bijzondere manier te verlichten om ze op die manier onder de aandacht te brengen van de mensen. Zowel de inwoners van Rotterdam zelf als buitenstaanders. Waarom heten die pleinen zoals ze heten? Waarom is er gekozen voor dat kunstobject of een bepaalde kleur? Een belangrijke bijkomstigheid in het plan voor Rotterdam Verlicht! was dat we ook moesten denken aan de horeca en retail in deze donkere periode. Daar hebben we niet lang over na hoeven te denken; natuurlijk wilden wij hier aan meewerken. Júíst in dit jaar waarin evenementen nergens doorgang vinden, wilden we dit heel graag samen met de Gemeente Rotterdam en partners stichting Rotterdam Festivals! en Rotterdam Partners voor elkaar zien te boksen. Wij willen met Rotterdam Verlicht! dit jaar gebieden en pleinen onder de aandacht brengen met de bestaande mogelijkheden qua apparatuur uit eigen land en stroomvoorzieningen ter plekke. Het idee is zeker niet om er te gezellige plekken van te maken waar mensen samenkomen, dat gaat nu niet vanwege corona, maar wel dat ze iets te zien hebben. Het zijn op zichzelf staande projecten.”

Kort tijdsbestek

Waar je normaal gesproken misschien wel een jaar nodig hebt om zo’n project voor te bereiden, was er nu het verzoek om begin december live te gaan met het project. Dat betekende twee maanden  om van idee tot event te komen. Jeroen vervolgt: “Je hebt met zó veel belangen te maken, aanvragen voor vergunningen, Monumentenzorg, omwonenden… het leek haast een onmogelijke opdracht gezien het tijdsbestek, de uitdagingen bij het schema voor de opbouw gezien de anderhalve meter maatregelen en het niet kunnen benutten van expertise en apparatuur uit het buitenland… maar we zijn er met z’n allen vol voor gegaan. Het idee was om een tiental locaties door heel Rotterdam te verlichten. Onze expertise is het vertellen van het verhaal van een gebouw, een plein of een muur op een manier die aanspreekt en vraagt om een aandachtige nieuwe blik. Iedere plek heeft een andere omgeving en andere betekenis voor de gebruikers ervan. Deze ingrediënten zijn de basis voor ons verhaal. Met kunst en cultuur als uitgangspunt maken we zo voor onze opdrachtgevers nieuwe verhalen om verder te vertellen; in die zin zijn we eigentijdse storytellers.”

Inspectie van pleinen

Samen met Paul Chamalaun van CHAIN, het bedrijf dat de pleinen facilitair op het technische vlak ondersteunt, is Jeroen met onder andere een afgevaardigde van de gemeente en de wijkregisseur in oktober gaan rondlopen en kijken bij de pleinen. Jeroen: “Wat is het verhaal erachter? Waarom is het op die manier ingericht? Waarom is voor die kleuren gekozen? En dan krijg je heel interessante verhalen te horen die bij ons team meteen allerlei creatieve ideeën doen opborrelen.” Paul vult aan: “Aan ons van CHAIN de taak om die pleinen te onderzoeken op de technische mogelijkheden. Waar halen we stroom vandaan? Hoe kunnen we de techniek optimaal inzetten om de creatieve ideeën van Mothership technisch zo goed mogelijk te vertalen. Hebben we op plekken te maken met Monumentenzorg? Zo ja, dan vergen die een ander plan van aanpak. Ik vond het heel interessant om vanuit de stadsregisseur de geschiedenis achter een plein of locatie te horen.”

HeemraadsPlein

Een mooi voorbeeld daarvan is het Heemraadsplein. Dat was vroeger het verzamelpunt van Kaapverdiaanse emigranten die met de boot aankwamen in Rotterdam. Het werd ook wel het Platzakplein genoemd, zij hadden immers niets op zak en kwamen naar Rotterdam in de hoop op een betere toekomst. Dit was de verzamelplek voor eten, ruimte, sociale contacten en werk.” Jeroen: “Dit gegeven hebben we doorgetrokken in een lichtplan waarbij het plein groen kleurt vanwege de Groene Kaap en de bomen.” Paul vult aan: “Een maar… die bomen zijn onwijs oud, dus daar mochten we absoluut niets inhangen. En dus heeft CHAIN een constructie bedacht óm de bomen heen om ze toch goud te verlichten.”

Oude postkantoor POST

Jeroen en Paul noemen beide ook POST, het oude postkantoor op de hoek van Coolsingel en Meent als een inspirerende plek. Dit gebouw heeft als een van de weinige de bombardementen van de Tweede Wereldoorlog overleefd en gaat binnen niet al te lange tijd dienstdoen als hotel en biedt ruimte aan restaurants en cafés met de uitstraling van een open knooppunt. Om het gebouw nu al opnieuw onder de aandacht te brengen, staat het ook op de lijst van Rotterdam Verlicht! Jeroen: “Dit pand staat al heel lang leeg. Het is een donkere doos als je er langs komt. Toen we hoorden over de plannen voor de toekomst met POST wilden we daar graag nu al op een creatieve manier uiting aan geven. De 40 ramen hebben we afgeplakt en er schijnt nu digitaal een zacht licht door het gebouw dat de opening verbinding van de toekomst al symboliseert. Als je er tijdens Rotterdam Verlicht! langs loopt denk je niet: ‘Wat is het hier donker’, maar ‘Wauw, wat een gave plek met potentie’.”

Afrikaanderswijk

Een ander mooi voorbeeld geeft Paul. De Afrikaanderswijk ligt in Rotterdam-Zuid in een gebied waar het kunstenaarscollectief PowWow actief is. Zij fleuren zijkanten van gebouwen en blinde muren op. Paul: “Omdat het te kort dag was om een echte schildering aan te brengen, hebben we gekozen voor een digitale variant. Dit heeft weer als grote voordeel dat je de projectie kunt wisselen. We doen videoprojectie op een blinde muur van Pakhuis Santos en vijf projecties op de grond. Het idee hierachter is om zo de jeugd in aanraking te laten komen met de schilderingen tijdens de looproute door de wijk.”

Winkelcentrum Alexandrium

Een laatste voorbeeld: winkelcentrum Alexandrium ligt ongeveer 6 meter onder het NAP. Vandaar dat is een paar jaar geleden door het Grafisch Ontwerp bureau 75B een blauw plein is ontworpen, de kleur van het water. Jeroen: “Dat weten veel mensen niet, die denken alleen maar waarom is het hier nu blauw? Wij accentueren de blauwe kleur, zodat het blijft hangen bij de mensen en ze beseffen dat er een heel verhaal schuilgaat achter de keuzes van de inrichting van gebieden en locaties. We maken een installatie die het water echt aanwezig doet zijn middels Gobo technieken,  zodat je beweging creëert en het gebied gaat ‘leven’.”

Verrijking en verbinding

En zo kunnen Jeroen en Paul nog uren doorgaan met vertellen over de pleinen die onderdeel uitmaken van Rotterdam Verlicht! dat nog tot en met Valentijnsdag 2021 loopt. Het idee achter Rotterdam Verlicht! is ook om sfeer te geven aan de stad en de horeca een hart onder de riem te steken. De ambitie is om het festival te laten groeien, elk jaar weer een stukje groter en bekender. Een jaarlijks terugkerende verrijking die stad, ondernemers en bewoners verbindt. Een toevoeging die dít jaar specifiek de horeca- en retailondernemers een hart onder de riem steekt en die het leven van bewoners lichter maakt. Jeroen: “De intentie is er zeker om er een jaarlijks terugkerend evenement van te maken dat in de tijd zal uitgroeien tot een gebeurtenis van internationale allure. Deze eerste keer zal Rotterdam Verlicht de toon zetten voor de enige echte Rotterdamse wintersfeer. Door omstandigheden op een bescheiden schaal. Maar het sneeuwbaleffect zal de komende jaren leiden tot een magische beleving die je niet wil missen.”

Voor meer informatie kijk op www.rotterdamverlicht.nl voor het filmpje van 5 mei Drones Art Performance https://www.youtube.com/watch?v=Kc94OeQtPDc

Foto: Jan Kok